O. Henry

O. Henry

11 Eylül 1862’de North Carolina Eyaleti’nin Greensboro kentinde doğdu, 5 Haziran 1910’da New York’ta öldü. Asıl adı William Sidney Porter’dır. Kısa bir süre öğrenim gördü ve on beş yaşında, eczacı olan amcasının yanında çalışmaya başladı. 1882’de gittiği Texas’taki büyük bir çiftlikte iki yıl geçirdi. Daha sonra Austin’a yerleşti ve burada çeşitli işlerde çalıştıktan sonra, bir bankada veznedar olarak iş buldu. 1887’de evlendi. O sıralarda küçük öyküler yazmaya başlamıştı. 1894’te haftalık bir gülmece dergisi çıkarmaya girişti. The Rolling Stone adlı bu dergi başarısızlığa uğrayınca ertesi yıl Houston’a gitti ve Houston Post gazetesinde muhabir, yazar ve arada da çizer olarak çalışmaya başladı. 1896’da, bankada çalıştığı sırada zimmetine para geçirmiş olmakla suçlandı. Aslında bir teknik hatadan kaynaklanan ve kendisinin hiçbir zaman kabul etmediği bu suçlama üzerine önce New Orleans’a, oradan da Honduras’a kaçtı. Başka kaçaklarla arkadaş olarak onlarla birlikte Güney Amerika’yı baştan başa dolaştı. 1897 başlarında, önceden de tüberkülozlu olan karısının sağlık durumunun iyice kötüleştiği haberini alınca Austin’a döndü. Aynı yıl karısı öldü. Porter yargılanarak beş yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 1898’de Ohio Eyalet Cezaevi’ne girdi. Burada kaldığı sürede geceleri revirde çalışırken, kızma maddi destek sağlamak için bol bol yazmak olanağını da buldu. ABD’nin güneybatısında ve Güney Amerika’da geçen serüven öyküleriyle kısa sürede tanınmış bir yazar oldu. İyi halinden ötürü üç yıl üç aya indirilen cezasını tamamladıktan sonra, 1902’de yaşamının kalan bölümünü geçireceği New York kentine yerleşti. O. Henry adını kullanmaya başladı ve yoğun bir çalışma dönemine girdi. Çeşitli dergilere yazdıklarının yanı sıra, 1903 sonundan 1906’ya değin World dergisi için her hafta bir öykü yazdı. 1904’te yayımladığı, ilk öykülerinden oluşan Cabbages and Kings ve New York kent yaşamı üzerine öykülerini topladığı 1906 tarihli The Four Million (“Dört Milyon”) adlı kitaplarını art arda basılan yapıtları izledi. Yüksek verimliliğine ve öykülerinin çok tutulmasına karşın, kazandığını savurganca harcaması ve alkole düşkünlüğü nedeniyle yaşamının son dönemini maddi sıkıntı içinde ve sağlıksız geçirdi. Ölümünden sonra da çeşitli yapıtları yayımlandı. Öyküleri birçok dile çevrildi, sahne, sinema ve televizyon uyarlamaları yapıldı. O. Henry, Amerikan edebiyatında kısa öykü türünün büyük yaygınlık kazandığı bir dönemin en önemli yazarlarından biri olmuş, büyük kent gerçeğini dile getiren, özellikle New York’un sıradan insanlarının yaşamlarını konu alan öyküleriyle önem kazanmıştır. Yalın bir üslupla gülünç, çarpıcı öyküler yazmış, yoksul bir çiftin birbirlerine yılbaşı armağanı almalarını anlatan en tanınmış öyküsünde, kadının kocasına bir saat zinciri alabilmek için saçlarmı, erkeğin ise karısına alacağı tarak takımı için saatini satmaları olayında olduğu gibi, sık sık acı rastlantılara ve beklenmedik sonlara başvurmuştur. Kişilerini yeterince işlememesi, anlatımını yer yer zedeleyecek denli çok ve gereksiz argo kullanması eleştirilmişse de, Amerikan kısa öyküsünün büyük bir ustası olarak kabul edilmiştir. • YAPITLAR (başlıca): Cabbages and Kings, 1904; The Four Million, 1906, (“Dört Milyon”); Heart of the West, 1907, (“Batı’nın Yüreği”); The Voice of the City, 1908, (“Kentin Sesi”); Roads of Destiny, 1909, (“Kader Yolları”); The Two Women, 1910, (“İki Kadın”); Strictly Business, 1910; Sixes and Sevens, (ö.s.), 1911, (“Altılar ve Yediler”); Rolling Stones, (ö.s.), 1912; The Complete Writings of O. Henry, 14 cilt, (ö.s.), 1917, (“O. Henry’nin Bütün Yazıları”); O. Henryana, (ö.s.), 1920; Postscripts, (ö.s.), 1923, (“Notlar”); O. Henry Encore, (ö.s.), 1939, (“Tekrar O. Henry”) Kaynak: Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi